Op ‘Dorette Zwaans blogt’ publiceer ik af en toe artikelen over mijn werk als (beëdigd) vertaler Italiaans en mijn werk als literair vertaler. Je kunt hier dus met enige regelmaat stukjes vinden over mijn vertalingen van romans, jeugdliteratuur of prentenboeken. Maar ook bijvoorbeeld hoe je een goede beëdigd vertaler vindt en wat je moet doen om een vertaling te laten legaliseren of hoe ik je kan helpen je commerciële teksten te vertalen.
Vorig jaar precies deze tijd was ik in Perugia voor een cursus aan de Università per stranieri die opleidt tot docent Italiaans als Tweede Taal (IT2). Eigenlijk is deze universtiteit helemaal niet alleen voor stranieri, er worden naast Italiaanse taallessen ook reguliere bachelorstudies gegeven. Zo volgde ik er met Italiaanse taaldocenten uit heel Italië hoor- en werkcolleges taaldidactiek, Italiaanse grammatica en taalnuances, het ERK-taalportfolio. We maakten samen ook veel praktische lesplannen binnen de cursus.
In september toog ik opnieuw naar Perugia, voor het examen, dat werd afgenomen in het Palazzina Valitutti, het hoofdgebouw – de Casa Centrale – van de in 1824 gebouwde psychiatrische inrichting. Een deel van het gebouw is nog steeds inrichting, een ander deel heeft de universiteit in bruikleen en hier vond het examen plaats. In zo’n gebouw examen doen! Dat is toch gewoon een feestje.
Maar, een hele dag examens, handgeschreven, van een hele trits examenkandidaten leverde een behoorlijke papierwinkel op. Vandaar dat het nakijken ervan enkele maanden heeft geduurd. Maar het verlossende woord is binnen: ik ben officieel docent Italiaans als Tweede Taal!
Dat betekent dat ik volgens de officiële in Italië vastgestelde criteria Italiaanse les mag geven tot aan ERK C1 niveau, aan alle taalleerders inclusief nieuwkomers en Italiaanse schakelklassen.
Mijn boekvertalingen moesten dit jaar even geduld hebben. Een fikse griep had me in de eerste weken van dit jaar geveld. Eindelijk ben ik vol enthousiasme weer van start. Fijn, want er lagen heel mooie nieuwe boekprojecten op mij te wachten. Twee romanvertalingen, bijvoorbeeld en de vertaling van een jeugdklassieker. Maar ook de coördinatie van een reeks jeugdboeken non-fictie voor basisschoolkinderen. Ondanks de griep is 2024 toch heel goed van start gegaan.
Voordat de boeken klaar en gepubliceerd zijn gaan er altijd heel wat maanden overheen waarin er veel mensen aan werken: auteur, vertaler, persklaarmaker, vormgever, corrector, drukker… Mijn werk zit aan het begin van het proces dus het duur altijd even voordat ik het eindresultaat in handen heb.
Zie hier de ‘oogst’ van de noeste arbeid in 2022, verschenen in 2023.
Ik vertaal niet alleen boeken. Deze projecten nemen vaak enkele maanden in beslag en daarnaast is er ruimte voor meer zakelijke vertalingen. Bedrijven en particulieren kunnen bij mij terecht voor allerlei soorten vertalingen: ‘gewone’ vertalingen en beëdigde vertalingen.
Heb je een vertaling nodig, bijvoorbeeld een toeristische vertaling, een journalistieke vertaling of de vertaling van notariële stukken, neem dan gerust contact met me op.
Februari 1993, ik had zojuist mijn Master in de Vertaalwetenschap Italiaansbehaald aan de Universiteit Utrecht. Ik zat in een klein kamertje ergens op de grote rechtbank van Utrecht, mijn ouders zaten achter me. Vóór me een, in mijn drieëntwintigjarige ogen, indrukwekkende meneer die mij ging beëdigen.
Er waren nog een aantal vertalers die voor hun beëdiging kwamen. Om de beurt werden we gevraagd om op te staan en onze eed (of gelofte) uit te spreken. Ik koos voor de eed: zo waarlijk helpe mij God almachtig, antwoordde ik op de verklaring door de rechtbank. Sindsdien mag ik mij beëdigd vertaler Italiaans noemen en deze week ontving ik mijn derde verlenging.
Wie een beëdigd vertaler is sinds 2015
In 2015 is de Wet beëdigde tolken en vertalers in werking getreden. Vanaf dat moment werden beëdigd vertalers en tolken ingeschreven in een register, bijgehouden door de Raad voor de rechtsbijstand. Om ingeschreven te kunnen blijven moeten vertalers en tolken elke vijf jaar aantonen dat zij nog steeds aan alle voorwaarden voldoen van dit predicaat. Wat moet je dan doen om beëdigd vertaler te blijven?
Je moet je voldoende blijven bijscholen en een groot aantal PE-punten behalen bij bijvoorbeeld professionele vertaalopleidingen en je moet aantonen dat je al die tijd ook bent blijven vertalen. Je moet met andere woorden je theoretische, maar ook je praktische kennis en ervaring bijhouden.
Vertrouwensbasis
Kennis en ervaring zijn niet genoeg. Bij de beëdiging heeft de vertaler beloofd of gezworen alle vertalingen die hij of zij maakt naar eer en geweten te zullen uitvoeren. De vertaler voegt geen informatie toe en laat geen informatie weg waardoor de vertaling van het origineel zou afwijken. De vertaler respecteert de inhoud en de toon van het origineel. Hij of zij behandelt alle documenten die hem of haar onder ogen komen vertrouwelijk en met absolute geheimhouding. Hierom moet de vertaler dan ook elke vijf jaar een nieuwe Verklaring Omtrent het Gedrag aanvragen bij justitie om in aanmerking te komen voor de verlenging.
Maar hoe weet jij nu wie wel of niet beëdigd is als vertaler?
Alle beëdigd vertalers staan ingeschreven in het Openbaar register Tolken en Vertalers. Je kunt hier zoeken op naam, nummer en talencombinatie. Staat de vertaler in het register, dan kun je er zeker van zijn dat de vertaler een geldige beëdiging heeft en jouw documenten onder ede mag vertalen. Op de beëdigde stukken zet de vertaler een stempel met de eigen naam en de talencombinatie van de beëdiging. Voor mij is dat Italiaans-Nederlands en Nederlands Italiaans. Op de bijgevoegde verklaring van de vertaler vind je ook het inschrijfnummer in het Register. Verder kan de beëdigd tolk of vertaler je altijd zijn officiële legitimatie van het Register laten zien met daarop de geldigheidsdatum. Een veilig idee, je vertaling is in goede handen.
Afgelopen week is mijn beëdiging voor de derde keer verlengd, tot januari 2029. Dat betekent dat ik ook nu weer aan alle voorwaarden voldoe.
Na mijn beëdiging in 1993 heb ik met mijn ouders nog wat samen gedronken op dat feestelijke feit, waarna ik snel een stempel heb aangevraagd om mijn vertalingen mee te kunnen beëdigen. Datzelfde stempel gebruik nu al 30 jaar.
Toscane de mooiste regio van Italië? Velen zullen dat zeggen. Ik niet. Voor mij is Umbrië de mooiste.
Ik kom er al van kleins af aan, heb er gestudeerd, gewoond, mijn hart verloren, en sinds kort heb ik er een huis in een van de vele lieflijke borghi die de regio kenmerkt. Daarom zeg ik volmondig: Umbrië, dat is de mooiste regio van Italië!
Wist je dat Umbrië bijna de meeste ‘mooiste borghi’ van Italië heeft. De borghi più belli d’Italia is een officiële lijst van dorpjes die hun authentieke sfeer hebben weten te behouden.
In mijn boek Umbrië, schilderachtig en veelzijdig, vind je heel veel tips over mijn favoriete plekken om te bezoeken, geschiedenisachtergronden van veel plaatsen, ambachten die nog springlevend zijn, heerlijke streekproducten en nog veel meer.
Het boek is verschenen in de reeks Paspartout van uitgeverij Edicola. Het is de herziene uitgave van het eerdere boek over Umbrië, met updates, veel nieuwe tips en nieuwe foto’s. In Umbrië vind je veel kleine steden en dorpen, leuke winkeltjes, natuurschoon, interessante musea, heerlijk eten en ontzettend lieve mensen.
Actieve vakantie
Je vindt in Umbrië dramatische landschappen met bergkloven, bossen, grotten en watervallen. Je kunt er wandelen, mountainbiken, deltavliegen, raften en aan canyoning of speleologie doen.
Revival van de middeleeuwen
Oude ambachten worden in leven gehouden, niet kunstmatig, ze zijn gewoon nog springlevend, zoals steenhouwen, weven en papiermaken. In heel veel plaatsen zijn er in het voorjaar ook middeleeuwse feesten, compleet met klederdracht en traditionele gerechten.
Cultuur
Vooral in de lente- en zomermaanden zijn er culturele festivals, jazzmuziek in Perugia, klassieke muziek en dans in Spoleto, opera in Narni … En in grote en kleine theaters zijn theater- en muziekuitvoeringen, zoals in dit ‘kleinste theater ter wereld’.
In Umbrië worden maar liefst 5 DOC-wijnsoorten geproduceerd, verdeeld over 5 wijn’straten’. Je kunt deze routes letterlijk rijden, de stadjes bezoeken en in de cantine de wijnen proeven.
Ga jij ook de mooiste regio van Italië bezoeken om het te geloven? Neem mijn boek mee!
De bubbels zijn uitgebruist, de oliebollen ingedaald, de vakantie voorbij. Kortom, 2022 is nuecht begonnen. Goede voornemens maak ik nooit, maar een aantal wensen en plannen voor dit jaar heb ik wel.
1 Een roman vertalen
Ik wil dit jaar een steengoede roman te vertalen. Zo’n roman die je in één adem uitleest en die nog lang nazindert in hoofd, lijf en leden. Niet dat het per se een bestseller moet zijn of worden, maar zo’n boek dat voor mij een bestseller is. Een boek dat ik in één adem wil vertalen. Ik ben daarom al bezig een lijstje te maken van Italiaanse boeken die ik wil lezen en misschien zit er zo’n boek bij en maak ik er dan een leesrapport van om het te signaleren bij uitgeverijen. Fingers crossed.
2 Een heel mooi kinderboek uitgeven
Met mijn collega Rianne Aarts run ik een kinderboekenfonds, La zeta. We hebben al een aantal erg mooie jeugdromans uitgegeven. Die hebben nog niet veel bekendheid en ik hoop natuurlijk dat daar in 2022 verandering in komt, misschien wel door het prachtige boek dat we nu op stapel hebben. Het bestaat uit twee (waargebeurde) verhalen, elk over een kind dat om eigen reden het huis in Syrië verlaat en de woestijn doortrekt, die ineen gevlochten zijn door de Italiaanse kinderboekenauteur Gabriele Clima. Ik vertel er later meer over.
3 Mijn boek over Umbrië vernieuwen
In 2015 verscheen mijn boek Umbrië in geuren en kleuren bij Uitgeverij Edicola. Intussen is het boek wel aan een update toe. In het najaar van 2022 zal die update dan ook verschijnen en ik ben al druk bezig met het bijwerken van allerlei nieuwe informatie over de mooiste regio van Italië. Op de cover komt een foto van de borgo (kasteeldorp) waar ik in 2021 trotse eigenaar van een huis ben geworden. Een deel van de update hoop ik daar te schrijven. Ik kan niet wachten.
(Oude cover. De nieuwe houden we nog even geheim)
Voornemens, wensen of plannen? Ach, ik doe gewoon weer mijn best er een mooi jaar van te maken. Misschien een jaar waarin ik iets voor jou kan betekenen. Neem gerust contact met me op.
Sì! Il servizio del traduttore giurato serve quando acquisti una casa in Olanda. Anzi, in alcune fasi del processo è persino obbligatorio.
Hai trovato lavoro in Olanda ed hai deciso di stabilirti nel Paese. Hai trovato una casa comoda che ti piace ed hai trovato l’agenzia immobiliare che ti segue in ogni passo del processo. Durante le diverse fasi dell’acquisto ti verranno sottoposti diversi documenti importanti in lingua olandese.
Quali documenti sono e come e quando dovrai farti assistere da un traduttore giurato?
Contratto di compravendita e rogito
Acquistare una casa in Olanda è leggermente diverso dalla situazione italiana. In primo luogo non esiste la confirmatoria. Dopo che avrai visto una casa che ti piace, potrai fare un’offerta orale al venditore. Questo lo può prendere in considerazione, così come potrà prendere in considerazione anche altre offerte di altre persone, che gli sembrano interessanti. Magari inizierà una trattativa con te, sempre oralmente, tramite l’agenzia immobiliare, per stabilire il prezzo, la data prevista della consegna, l’eventuale mobilio da vendere e lavori di finire prima della consegna. Una volta raggiunto l’accordo, il tutto viene steso, dall’agenzia immobiliare, in una ‘bozza’ del contratto di compravendita, detta ‘Voorlopige Koopovereenkomst’.
Ambedue le parti sottoscrivono la bozza (per primo il venditore) e dal momento della sua sottoscrizione il compratore avrà 3 giorni di ripensamento entro il quale potrà decidere di non comprare la casa. Il venditore però non potrà più accettare altre proposte. Non c’è bisogno di pagare una somma confirmatoria né di registrare la bozza del contratto. Passati i 3 giorni, il compratore non potrà più recedere, a pena del 10% del prezzo di compravendita.
In questa fase non è obbligatorio l’assistenza di un traduttore o interprete, anche se ovviamente, se non ti senti sicuro sul contenuto del contratto, potrai sempre chiedere ad un buon traduttore di tradurtelo. Non sarà un documento ufficiale e non c’è dunque bisogno di asseverazioni.
Consegna e rogito: il ruolo del traduttore giurato / interprete giurato
Una volta passati i giorni di ripensamento, si passa alla sottoscrizione del vero e proprio contratto di compravendita. Esauritesi anche le eventuali clausole sospensive descritte nel contratto, si stabilisce la data di consegna della casa. E cioè la data del rogito davanti al notaio. Il notaio stende l’atto di trasferimento e l’eventuale atto ipotecario, qualora avessi bisogno del mutuo. Dopo il rogito il notaio trascrive questi atti nei registri pubblici olandesi.
In questa fase avrai bisogno del traduttore giurato. Per legge, secondo il diritto notarile olandese, è obbligatoria conoscere la lingua in cui è steso l’atto che sottoscrivi presso il notaio. Oppure, in caso contrario, la presenza di un traduttore/interprete giurato durante la lettura dell’atto.
Il traduttore giurato / interprete giurato
Cosa fa e non fa il traduttore giurato durante l’appuntamento con il notaio? Gli atti di trasferimento e d’ipoteca non vengono letti per intero dal notaio, ma vengono spiegati. Il che vuol dire che il notaio non legge ad alta voce tutto quello che c’è scritto, ma ti spiega in parole sue articolo per articolo il significato di quello che andrai a sottoscrivere. Il traduttore presente, tradurrà tutto quello che dice il notaio, così come tradurrà anche tutte le tue domande che vuoi fare al notaio. Il traduttore non potrà rispondere alle tue domande sul contenuto degli atti, se non tramite il notaio, anche se magari la risposta la sa benissimo. Non spetta al traduttore il compito di spiegare, ma solo di tradurre.
Quali traduttori possono eseguire il servizio d’interpretariato presso il notaio?
Possono eseguire il servizio presso il notaio tutti quei traduttori iscritti all’Albo dei Traduttori Giurati olandese. I traduttori iscritti nell’Albo sanno parlare la tua lingua a livello universitario (cerca traduttori del livello C1!), hanno conseguito un diploma professionale o un master in Traduzioni, sono abilitati al lavoro di Traduttore Giurato da un Tribunale olandese e dispongono di un apposito certificato di nulla osta del Casellario olandese. Il notaio è obbligato a controllare l’iscrizione all’Albo.
Come trovare un traduttore giurato per il tuo appuntamento con il notaio?
In alcuni casi il notaio conosce dei traduttori con cui lavora frequentemente. Ovviamente potrai trovare qualcuno anche tu, il che ti permette di confrontare i vari preventivi. Troverai i contatti di tutti i traduttori giurati per la tua madrelingua nella lista dell’Albo. Ti consiglio di selezionare solo dei traduttori vicini a casa tua, per evitare alte spese di trasferta del traduttore. E come specificato già prima, di trovare un traduttore a livello C1, per assicurarti che il traduttore sappia il linguaggio giusto.
Hai bisogno di un traduttore giurato vicino a Eindhoven o Den Bosch? L’hai già trovato! Basta chiamarmi o inviarmi una email.
Vanavond herhaal ik bij KTV Kennisnet mijn webinar over het uitgeven van je boekvertaling in eigen beheer. Een lezing voor vertalers die spelen met de gedachten dat ene prachtige boek dat ze zo graag zouden vertalen, in eigen beheer uit te geven. Zes jaar geleden ging ik zelf dat avontuur aan. Intussen zijn er bij mijn uitgeverij vijf mooie jeugdboeken verschenen en avonturier ik inmiddels samen met mijn vertaalcollega Rianne, want samen is wel zo leuk.
In 2015 verschenen de eerste drie jeugdboeken bij mijn uitgeverij La zeta: 2 detectives over de sullige inspecteur Sarti en een thriller over jongeren die betrokken raken bij de maffia op Sicilië, Maffiajongen. Aangezien ik naast mijn vertaalpraktijk ook een klein dienstverband heb bij een educatieve uitgeverij wist ik wel ongeveer wat er allemaal bij kwam kijken, dacht ik.
De eerste stappen vielen niet mee. Ik moest nu alles zelf doen, van het aankopen van de vertaalrechten, tot het beslissen over de kleur van het papier waarop gedrukt moest worden. Ook kreeg ik te maken met allerlei administratieve zaken waar ik me op de uitgeverij nooit mee bezighield: ISBN aanvragen, vaste boekenprijs opgeven, NUR-codes en metadata bepalen. Ik bracht het tot een goed einde, na hard werken lagen de boeken op de plank. Ik was enorm trots.
Boekvertaling in eigen beheer – je boek promoten
Maar de boeken moeste wel ook weer van de plank af!
Het verkopen van de jeugdboeken bleek veel moelijker dan ze te maken. Met vallen en opstaan, leerde ik wat werkt en wat niet werkt. Een website, Twitter, Facebook, Instagram, mailings, recensies … En in 2018 vroeg ik mijn intussen min of meer vaste vertaalcollega Rianne of ze het avontuur samen met mij wilde aangaan om nog twee boeken uit te geven. Ik had geluk, ze was enthousiast!
Samen zijn wij de trotse vertalers en uitgevers van Een brief met vlechtjes (van Cristian Antonini) en Het geheim van Michelangelo (van Carlo A. Martigli) die allebei door verschillende recensenten van kinderboeken met maar liefst 4 sterren werden beoordeeld.
Hier zijn onze boeken te koop
Al onze boeken zijn te koop bij de lokale en de online boekhandel, maar ook rechtstreeks via onze eigen website. Neem er gerust een kijkje.
La traduzione giurata di un documento ufficiale può essere un processo stressante. Molto probabilmente il documento ti serve per una pratica ufficiale e importante per te. Ovviamente vuoi che tutto vada bene. Leggi il mio articolo se vuoi sapere se ti servono bolli e timbri ufficiali.
Hai bisogno di un’Apostille sui documenti?
Se devi tradurre un documento ufficiale olandese per poterlo utilizzare in Italia, probabilmente dovrai mettere l’Apostille sulla traduzione. Sono traduttrice giurata, iscritta all’Albo olandese di Traduttori Giurati (clicca e cercami sotto il numero 826 se vuoi controllare… :-)) La mia firma è depositata nel registro pubblico, e perciò qualsiasi tribunale olandese potrà controllare l’autenticità della mia firma per darti l’Apostille. L’Apostille è una specie di adesivo che viene applicato sulla pratica in cancelleria. L’Apostille costa 20 euro di spese amministrative in tribunale.
Normalmente, l’autorità italiana non dovrebbe più chiederti ulteriori bolli, timbri o firme, per via degli accordi che ci sono tra i Paesi Bassi e l’Italia.
Hai bisogno solo di una traduzione ufficiale del tuo documento?
Per un documento italiano da utilizzare in Olanda non vi è bisogno dell’Apostille del tribunale che autentifica la firma del traduttore. Purché fai tradurre il documento da un traduttore che sia iscritto all’albo olandese dei traduttori giurati. Il traduttore allega una sua dichiarazione alla traduzione giurata, la timbra e firma in originale.
Io sono iscritta all’albo con numero 826 per italiano-olandese e olandese-italiano.
Quali sono i documenti per cui spesso c’è bisogno dell’asseverazione e – in caso – dell’Apostille?
I documenti per cui spesso c’è bisogno della traduzione giurata, sono: traduzione certificato di nascita, certificato di stato di famigli, estratto dal registro di matrimonio, busta paga, traduzione diploma, abilitazione professionale, traduzione estratto casellario.
Per tanti altri documenti non c’è bisogno di chiamare il traduttore giurato, anche se ovviamente l’iscrizione all’Albo ti garantisce il diploma conseguito da parte del traduttore.
Michelangelo zei het zelfs op 87-jarige leeftijd: ‘Sto ancora imparando’ – Ik leer nog steeds. ‘Een leven lang leren’ heet het in moderne bewoordingen en het wordt op allerlei vlakken actief gestimuleerd en mogelijk gemaakt. Als zo veel mogelijk mensen hun hele loopbaan blijven leren en ontwikkelen, is dat namelijk goed voor de mensen en goed voor de samenleving. Michelangelo studeerde en probeerde zijn hele leven nieuwe dingen, om zichzelf te verbeteren, maar ook uit puur interesse.
Mentor
Als ZZP’er zorg ook ik dat ik regelmatig cursussen of workshops volg. ‘Een leven lang leren’ houdt je scherp en schept nieuwe mogelijkheden. Zo volgde ik in 2020 de cursus ‘Trainer of Literary translation’ (via de link mijn verslag hiervan) met een subsidie van het Expertisecentrum Literair Vertalen (ELV). De cursus werd verzorgd door het ELV, samen met het Britse en het Italiaanse letterenfonds. Buiten nieuwe inzichten, kennis en contacten leverde mij dit ook zakelijk nieuwe kansen. Zo mag ik dit jaar mentor zijn van een student literair vertalen Italiaans van het ITV. Een student die deze opleiding overigens geheel in vrije tijd volgt, gewoon uit interesse. Zij vertaalt voor het eerst een boek, onder begeleiding van mij, voor de eerste keer mentor/trainer. Stiamo ancora imparando!
Het mentoraat betreft de vertaling van detectiveroman La misura del tempo van Gianfranco Carofiglio. De roman vertelt het verhaal van advocaat Guido Guerrieri, die te maken krijgt met de problemen van een oude jeugdvlam. Haar zoon dreigt veroordeeld te worden voor moord, maar is, naar haar zeggen, onschuldig: hij was op het moment van de moord bij haar. Haar eerste advocaat, die op leeftijd was, is plotseling overleden. Kan Guido haar zoon helpen? Het verhaal is niet alleen boeiend qua plot en bespiegelingen, maar biedt ook een realistische kijk in het leven van de advocaat, inclusief juridisch jargon. Pagina’s lange processtukken maken onderdeel uit van het verhaal, wat de vertaling van dit boek mede tot een mooie uitdaging maakt.
Bekijk mijn dienstverlening of stel een vraag over wat ik voor jou kan betekenen.
Tijdens de hete zomermaanden waren mijn collega Rianne Aarts en ik druk met de Nederlandse vertaling van Io, tu, noi. We gingen de confrontatie aan met onszelf, onze naasten en de vele citaten die dit boek van psychanalyticus en psychiater Vittorio Lingiardi rijk is.
Op 22 september verscheen Ik, jij, wij Een boek dat losjes is geschreven en ondanks de vele theorieën die de revue passeren, daardoor toch makkelijk leesbaar. Om zijn uiteenzettingen te verduidelijken haalt Lingiardi citaten aan uit de wereldliteratuur, film en toneel uit alle tijden. Maar alles op een ongedwongen manier, alsof hij bij je aan de keukentafel zit.
In een tijd waarin we misschien weer net iets teveel tijd doorbrengen met anderen, is dit een mooi boek om te reflecteren op onszelf en ons eigen gedrag.
