Categoriearchief: Dorette Zwaans blogt

Op ‘Dorette Zwaans blogt’ publiceer ik af en toe artikelen over mijn werk als (beëdigd) vertaler Italiaans en mijn werk als literair vertaler. Je kunt hier dus met enige regelmaat stukjes vinden over mijn vertalingen van romans, jeugdliteratuur of prentenboeken. Maar ook bijvoorbeeld hoe je een goede beëdigd vertaler vindt en wat je moet doen om een vertaling te laten legaliseren of hoe ik je kan helpen je commerciële teksten te vertalen.

Redactie of proofreading? (deel 1)

**Redactie of proofreading: Wat is het verschil?**

Laatst kreeg ik een opdracht voor proofreading, een aantal blogs moesten gecontroleerd worden. In de bevestiging stond echter een prijs per geredigeerde tekst. Ik was in de war: moest ik de blogs redigeren, of controleren en corrigeren? Wat is eigenlijk het verschil?

Voor ‘gewone mensen’ is het verschil tussen redigeren en proofreading soms niet zo duidelijk. Toch zijn het twee verschillende dingen, waar ook andere kosten aan verbonden zijn. Hoe weet je nou wat er voor jouw tekst nodig is?

Eerst kort de inhoud van de taken. Een proofreader zoekt en corrigeert fouten. Dat kunnen grammaticale fouten zijn, spel- en typefouten, een lay-out die niet klopt. Hij bemoeit zich niet met inhoud en stijl en plaatst hooguit een opmerking in de kantlijn voor de schrijver of redacteur.

Een (eind-)redacteur zorgt dat er een kwalitatief goede tekst ontstaat. Hij let op stijl, consistentie en tekstopbouw. Een eindredacteur bemoeit zich dus juíst met de inhoud. Heeft de schrijver niet per ongeluk een verkeerd jaartal of verkeerde naam gebruikt? Wordt de doelgroep op de juiste toon aangesproken?
Kleine fouten herstelt de redacteur zelf. Grotere bespreekt hij met de schrijver. Natuurlijk corrigeert de redacteur ook spelfouten e.d., maar daar kijkt de proofreader later nog naar.

Ben je zelf niet zo’n goede schrijver? Kies dan altijd voor redactie. Kun je zelf wel aardig schrijven, maar is het stuk lang en/of ingewikkeld, laat ook dan eerst een redacteur naar je werk kijken. Proofreading is in beide gevallen de laatste stap, als de geredigeerde tekst helemaal klaar is. Dat is niet dubbelop. Zeker als de redacteur de nodige wijzigingen in je tekst heeft moeten doen, moet daar nog een corrector naar kijken.

Voordat je begint met een tekst is het goed om na te denken over welke service je nodig hebt. Stel jezelf de volgende vragen? Schrijf ik zelf goed genoeg? Is de tekst ingewikkeld? Is de tekst voor publicatie?
Als je de taken vervolgens op een tijdlijn zet, verloopt het proces zo: schrijven, redigeren, proofreading.

Wil je weten hoe of een vertaalde tekst ook redactie of proofreading nodig heeft? Lees dan mijn blog redactie of proofreading deel twee.

Leesplezier met detectives

Detectives voor kinderen

In de jaren zeventig van de vorige eeuw waren de detectiveboeken van Enid Blyton De vijf detectives razend populair. Ook bij mijzelf. Ik heb er ik weet niet hoeveel verslonden. En nu lees ik ze met plezier met mijn zoon. De meeste kinderen houden van spannende boeken, waarbij ze kunnen dromen dat ze zelf de grote held van het verhaal zijn. Detectives zijn een heel goed voorbeeld van dit soort boeken, hoewel er maar weinig echt pure detectives voor kinderen bestaan. Ik vind het dus extra bijzonder dat ik nu zulke boeken mag vertalen: Inspecteur Sarti.

Klassieke detective: Inspecteur Sarti

Niet voor niets bestaan er veel boeken waarin kinderen een mysterie of een misdaad oplossen. Maar wat me erg aanspreekt in de serie over inspecteur Sarti, is dat ze anders zijn deze kinderboeken. Het is niet een kind dat op onderzoek uitgaat, maar de inspecteur, precies zoals de klassieke, pure detectives van bijvoorbeeld Agatha Christie en Detective Columbus. Wel wordt hij, al is het meestal bij toeval, geholpen door een jongen van dertien.
Ook het verloop van het verhaal is die van de klassieke detective: inspecteur Sarti zit soms op het verkeerde spoor, heeft tegenslagen, maar weet uiteindelijk de misdaden toch op te lossen. En de ontknopingen zijn zeker verrassend!

De juiste toon

Schrijver Loriano Macchiavello weet heel realistische personages neer te zetten met hun eigen sterktes en, vooral, zwaktes. Zowel de inspecteur als de jongen vertonen niet altijd even voorbeeldig gedrag, maar ze hebben beiden het hart op de juiste plaats. Het is een uitdaging om in de vertaling steeds de juiste toon te vinden om de personages ook zo neer te zetten als ze zijn. Niet te soft én niet te negatief. Dat betekent het boek een paar keer heel goed lezen, aantekeningen maken, vertalen, hardop teruglezen en veel veranderen. In een kinderboek is het dan nog eens extra belangrijk dat je oplet hoe dingen in gewoon Nederlands worden gezegd, omdat de kinderen het verhaal anders minder goed volgen. En de bedoeling is volgens mij toch om vooral te zorgen dat de kinderen een leuk en spannend boek kunnen lezen.

Leesplezier

Ik heb de boeken uit de miniserie over Inspecteur Sarti zelf met veel plezier gelezen. Ik was echt tot het einde geboeid. En ook in het vertalen heb ik lol. Nu hoop ik natuurlijk dat ze mijn zoon straks net zo veel leesplezier bezorgen en dat ze lang bij ‘m op de plank blijven, net als bij mij De vijf detectives.

Misschien vind je deze blogs ook leuk:
Namen vertalen in een kinderboek ; Hoe kwam jij dit jaar in kerststemming? ; Boekvertaling: mythes en taboes ; Vertalersworkshop op de Bolognabookfair 2014

Zaken doen in Italië

Zaken doen in Italië: hoe doet u dat? Een aantal Italiaanse etiquetteregels

zakenlunch - zaken doen in Italië Eind augustus. De vakantie zit er weer op, ook in Italië waar augustus de traditionele vakantiemaand is, begint binnenkort het gewone leven weer. En u staat in de startblokken en wilt succesvol zaken doen in Italië. Uw enthousiasme en kunde brengt u natuurlijk een heel eind. Toch is het goed om bij een aantal culturele verschillen tussen Italië en Nederland stil te staan.

To the point
Nederlanders komen graag snel to the point. We weten wat we willen en daar zijn we graag duidelijk over. In Italië werkt dat anders. Daar begint u met ‘aftasten’. In een algemeen gesprek laat u zien dat u interesse in uw mogelijke zakenpartner heeft: in zijn persoon, de streek waar hij vandaan komt, de plaatselijke voetbalclub. Een zakenlunch is een goede invulling van een eerste afspraak.
Zit u op één lijn? Formuleer dan daarna voorzichtig uw voorstel. De Italiaanse taal op zich dwingt u er al haast toe om breedsprakig en met veel omhaal uw bedoelingen duidelijk te maken. Maar het is ook echt nodig, want doet u dat niet, dan zal de Italiaan u al gauw bot en te rechtlijnig vinden.

Tip! Voordat u zomaar opbelt voor een afspraak, stuur eerst een mailtje dat u gaat bellen en waarover, zodat uw contact niet overvallen wordt.

Formaliteiten
Italianen vinden een persoonlijke benadering bij het zaken doen belangrijk. Dat lijkt haast haaks te staan op het belang dat ze hechten een formaliteiten. De toon, zeker tijdens de eerste zakelijke contacten, is in Italië formeel. Tutoyeer uw gesprekspartner dus zeker niet eerder dan hij of zij dat doet. Spreek hem of haar liefst aan met dottore of dottoressa. Ook als zij deze academische graad niet bezitten, drukt u zo uit dat u hun expertise op hun vakgebied erkent. Stel uzelf voor met voor- en achternaam zonder verdere plichtplegingen. Uw eventuele eigen titels vermeld u op uw visitekaartje.
Zakenlunch? Wacht met eten tot uw gesprekpartner begint, als de lunch op uw uitnodiging plaatsvindt. U laat zien dat de ander belangrijk voor u is.

Informatie op schrift
Italianen vinden het fijn iets tastbaars van u te krijgen. Aan het begin van een gesprek worden vaak visitekaartjes uitgewisseld. Aan het eind van het gesprek kunt u een brochure achterlaten. Het zal zeker extra gewaardeerd worden als uw kaartje en folder (of samenvatting daarvan) in het Italiaans zijn opgesteld. De Engelse taal is, zeker in het midden- en kleinbedrijf, nog steeds niet echt ingeburgerd in Italië.

Hulp nodig?
Misschien vindt u het lastig om een afspraak vast te leggen, of wilt u zeker weten dat er tijdens het gesprek geen misverstanden ontstaan. Of u heeft nog geen bedrijfsinformatie in het Italiaans, en u beschikt niet over voldoende Italiaans taalkennis om die zelf op te stellen. Geen nood. Ik help graag, door de mailwisseling voor u te voeren, een telefoontje te plegen, als tolk bij uw gesprek te zijn, of uw folder te vertalen. Neem gerust contact met me op.

Misschien vind je deze blog ook leuk:
Een huis in Italië kopen

Een kijkje in de Presidentiële gebouwen van Italië

Palazzo Quirinale

Alle wegen leiden naar Rome, maar soms kun je ook thuisblijven en toch genieten van de Eeuwige stad. Onlangs werd een de virtuele tour door het Palazzo Quirinale geopend: met 12 duizend foto’s van alle kunstwerken in het Italiaanse Presidentiële gebouw, is een prachtige 3D-film samengesteld. Bijna iedere zaal, de machtige plafonds, en ook de tuin, zijn zo te bezichtigen. Een aantal schilderingen is zelfs tot in detail te bekijken.

Pauselijk zomerverblijf

Het presidentsgebouw staat op een van de zeven heuvels waarop Rome gebouwd is, de Quirinale. Het paleis bestaat uit vier delen die na elkaar zijn gebouwd en dienden oorspronkelijk als buitenverblijf van de verschillende pausen. Het oudste deel is dat rondom de binnenplaats met de klokkentoren. In 1583 gaf paus Gregorius XIII opdracht de villa te bouwen als buitenverblijf voor hemzelf om zo te kunnen ontsnappen aan de hete zomerdagen in het Vaticaan. De bouw was in handen van de Bolognese architect Ottaviano Mascarino. Uit deze tijd stamt ook de Loggia d’onore, een oorspronkelijk open zuilengang waar in de zomer verkoeling gezocht kon worden. In de 18^e eeuw werd de galerij dichtgemaakt. Vanwege de hoge ramen die de galerij sindsdien heeft, wordt ze ook wel de ‘vetrata’ (ramenpartij) genoemd. Tegenwoordig wordt ze gebruikt voor ontmoetingen tussen afgevaardigden van partijen en de pers wanneer er een nieuwe regering gevormd wordt.

Paus Paulus V was de eerste paus die zijn vaste residentie maakte van Palazzo Quirinale. Hij liet er in 1615 de Cappella Paolina aan bouwen naar voorbeeld van de Sixtijnse kapel in het Vaticaan, omdat hij in zijn residentie wilde kunnen beschikken over een ruimte die dezelfde mogelijkheden voor ceremonies bood als de Sixtijnse kapel. In de 19^e eeuw werden de pausen Leo XII, Pius VIII, Gregorius XVI en Pius IX hier tot paus verkozen. Tot 1870, toen de kerkelijk staat na de eenwording van Italië definitief ten einde was, bleef het paleis dienen als zomerverblijf van de pausen.

Het Huis savoye

Na de pausen nam de Italiaanse koning zijn intrek in het nu Koninlijk Paleis. Vier van de Italiaanse koningen van het huis Savoye gebruikten het als hun woning. En in 1930 nog werd er het huwelijk voltrokken tussen prins Umberto en prinses Marie-José van België.

Een van de belangrijkste zalen voor de Savoyes was de Salon van de Feesten, Salone delle Feste. Ze hielden er hun belangrijkste ceremonies en om de zaal een plechtige uitstraling te geven, lieten ze hem rijkelijk versieren met militaire decors en allegorische figuren, met als kopstuk de plafondschildering die de Triomf van Italië voorstelt. Om de zaal ook aantrekkelijk te maken voor de vele dansfeesten en banketten van de familie, werden er enorme spiegels geplaatst en in 1889 kwam er een balkon waar een orkest kon zitten.

Er past een groot aantal gasten in deze majestueuze zaal, waardoor hij ook nu nog gebruikt wordt voor bijvoorbeeld staatsbanketten en de beëdiging van een nieuwe regering.

Residentie van de President

In 1946 werd bij referendum het Koninkrijk afgeschaft en de Republiek Italië uitgeroepen. Vanaf dat moment is het paleis de officiële residentie van de President van Italië. De Eerste Zaal van Staat, la Prima Sala di Rappresentanza, is een van de huidig belangrijkste zalen. Het staatshoofd ontvangt er hooggeplaatste en buitenlandse gasten voorafgaand aan plechtigheden die gehouden worden in de Kurassierszaal, Salone dei Corazzieri. De fries met fresco’s bovenin de zaal is geschilderd door Agostino Tassi in 1616. De acht taferelen illustreren het leven van de apostel Paulus en in de hoeken zie je de wapenschilden van de familie Borghese, de familie van paus Paulus V. In 1906 werd de plafondschildering van een aantal allegorieën aangebracht. Ook uit de 19^e eeuw stamt de geweldige kroonluchter van gekleurd Murano-glas.

Een echt bezoek

Als je na dit mooie virtuele bezoek toch nog niet genoeg gezien hebt, kun je het paleis ook echt bezoeken. Elke zondag van 8.30 tot 12.00 tegen betaling van €5,- (uitgezonderd feestdagen en de periode tussen eind juni en begin september.)

Klik hier voor de tekst van de audiotour in diverse talen.

Misschien vind je deze blogs ook leuk:
Umbrië: een reisboek vol tips! ; Rondleiding door de presidentiële gebouwen ; De kleinste bieb van Italië
Tweet

 Foto's van http://www.quirinale.it/

Vertalersworkshop op de Bologna Bookfair

Verslag workshop vertaalstrategieën

Op 26 maart volgde ik op de kinderboekenbeurs in Bologna de lezing van Roberta Magnaghi, vertaalster, vanuit het Duits naar het Italiaans, van kinderboekenauteurs Susan Kreller en Erich Kästner. De vertaalstrategieën die ze besprak komen in het algemeen voor bij het vertalen van kinderboeken. Een kort verslag van de belangrijkste.

Kindertaal – foute zinnen

Kindertaal bevat soms zinnen die niet correct zijn, er zitten grammaticale, idiomatische of syntactische fouten in. Ook boekpersonages (kinderen) kunnen in de brontekst zo’n foute zin maken. Dan moet er in de vertaling ook een fout worden gemaakt, zo mogelijk dezelfde. Een voorbeeld vanuit het Duits naar het Italiaans: meine Mutter ist ganz tot / [vert.] mia madre è tutta morta.

Kindertaal – spreektaal

In de doeltekst moet de spreektaal die de kinderen gebruiken volledig genaturaliseerd worden, dat wil zeggen worden aangepast naar spreektaal van de doeltaalkinderen. De vertaling moet in de oren van de lezertjes net zo vertrouwd klinken als het origineel op haar lezertjes. De kindertaal uit de brontekst kan nagenoeg nooit letterlijk vertaald worden. Het is dan belangrijk dat de vertaler goed voor ogen houdt wat de leeftijd is van de beoogde doeltaallezer, want zegswijzen verschillen nogal eens per leeftijdsgroep. Dat geldt ook voor bijvoorbeeld scheldwoorden. Misschien is er wel een equivalent voor een gebruikt scheldwoord in de doeltaal, maar wordt dit helemaal niet gebruikt door de doeltaalkinderen. Het scheldwoord kan in de vertaling totaal misplaatst en een echte misser zijn, ook al is de vertaling sec correct.

Naturaliseren in de vertaling – voeding

Ook bij eten en drinken gaat het erom hoe vertrouwd kinderen ermee zijn: welk beeld roept een bepaald snoepgoed of drankje op? Je moet voorkomen dat in de vertaling een vervreemdend effect ontstaat als de auteur juist voor vertrouwdheid wilde zorgen. Magnaghi geeft het voorbeeld van het kind dat op de markt Pretzel und Limonade krijgt. Zij koos als vertaling focaccine e arranciata, twee voor Italiaanse kinderen bekende lekkernijen. De letterlijke vertaling ciambelline salate e limonata zou te exotisch zijn geweest voor dit boek. De letterlijke betekenis van Pretzel und Limonade was hier niet belangrijk, het ging erom dat het kind op de markt iets kreeg wat kinderen op de markt vaker krijgen. En lekker vinden.
Dat de betekenis niet van belang is, is natuurlijk een voorwaarde om op deze manier te kunnen naturaliseren.

Woordspelingen vertalen – grapje of informatie?

Woordspelingen zijn altijd lastig, niet alleen in kinderboeken. Maar in kinderboeken zijn ze wel extra lastig, omdat kinderen een kleiner referentiekader hebben. De woordspeling kan in elk geval nooit letterlijk vertaald worden, want de kans dat de kinderen de betekenis dan niet vatten is te groot. Als de informatie uit de woordspeling verder niet belangrijk is, kun je ervoor kiezen een andere woordspeling te maken met dezelfde of met andere woorden. Er staat dan in de vertaling op dezelfde plek een grapje als in het origineel.

Als de informatie wel van belang is, zijn er twee mogelijkheden: 1. Je laat de woordspeling vallen en geeft de informatie letterlijk weer; op een andere plek in de vertaling moet dan alsnog een (andere) woordspeling worden gemaakt. 2. Je vertaalt de woordspeling met een andere woordspeling of grapje en geeft de informatie op een andere manier weer in de vertaling. Bij deze manier kan het nodig zijn om tekst toe te voegen aan de vertaling. Let op dat dat kan in de vormgeving!

Namen – vertalen, naturaliseren of aanpassen?

Eigennamen worden niet vertaald, tenzij de naam, of de klank ervan een betekenis hebben in de tekst die de naam in de doeltaal niet heeft. (Hierover gaat mijn blog Namen vertalen. Wel kun je er voor kiezen om de schrijfwijze van een naam licht aan te passen, wanneer de doeltaallezertjes te veel moeite zouden hebben met de uitspraak. Zo werd Trauschel in de Italiaanse vertaling Traudel.

Als het boek, bijvoorbeeld voor heel jonge kinderen, helemaal genaturaliseerd wordt, is het raadzaam ook alle namen te naturaliseren. Hier ging de workshop verder niet in.

Zegswijzen vertalen

Gezegdes en spreekwoorden vertaal je natuurlijk altijd met een equivalent in de doeltaal en nooit letterlijk. Ook hier is het weer opletten dat het voor de doeltaalkinderen een enigszins bekend gezegde of spreekwoord is. Tenminste als het dat in de brontaal ook was. Soms is er geen bestaand gezegde in de doeltaal voor handen. Dan moet je in elk geval de informatie overbrengen, maar het beeld alleen als dat duidelijk genoeg is. Zo niet, kies dan een ander beeld.

Magnaghi gaf als voorbeeld uit de Duitste tekst: Du bist als Kind zu heiss gebadet worden. In haar vertaling werd dat Ti hanno sbattuto la testa da bambino.

Fiera del libro – Bologna 2014

De Boekenbeurs in Bologna biedt, naast veel informatie over nieuwe kinderboeken, interessante workshops voor vertalers, auteurs en illustratoren van kinderboeken.

Italiaanse paastradities

Eieren met bloemetjes

In mijn vroegste jeugd verfden wij eieren op een natuurlijke manier: bloemetjes van bijvoorbeeld maagdenpalm legden we op het ei, waarna we het het ei in uienschillen wikkelden en in een doekje bonden, voor het in het kokende water ging. De eieren kregen er een mooie goudbruine kleur van, terwijl op de plaatsen waar de bloemetjes hadden gezeten de oorspronkelijke kleur zichtbaar bleef. Het resultaat: een vrolijk gebloemd ei.

Palummedda, palumba of colomba

Ieder land heeft zo zijn eigen paastradities. Naast net als bij ons het ei, staat in Italië de duif, la colomba, symbool voor Pasen, als teken van de komst van de vrede. De meest gegeten colomba pasquale is die van de ijs- en gebakfabrikant Motta, die rond de jaren dertig van de 20^e eeuw speciaal voor Pasen een paasbrood bedacht. Het is een zoet en luchtig paasbrood dat lijkt op de bekende Milanese Panettone die met kerstmis gegeten wordt. De colomba pasquale is bedekt met amandelschaafsel en suiker. Hij wordt gegeten als afsluiter van het pranzo di Pasqua (de paaslunch), maar smaakt ook heerlijk bij het ontbijt of gewoon bij de koffie. Deze colomba wordt intussen in heel Italië gegeten en is rond Pasen ook in Nederland vaak te koop in Italiaanse delicatessenwinkels.

Maar er zijn ook paasduiven met een oudere traditie. In Zuid-Italië wordt de duif volgens oud recept gemaakt van een gistdeeg dat zowel hartig als zoet gegeten kan worden. Oorspronkelijk was het een paaslekkernij voor de armen, tegenwoordig zijn er allerlei variaties op het traditionele recept die ook in Midden- en Noord-Italië bekend zijn.
Op Sicilië heeft de palumbedda soms een mandje bij zich, waar dan een kippenei in gedaan kan worden.

De pugliese palumbo is een soort tulband die geglazuurd wordt en bedekt met zoete taartversieringen. Je krijgt in Puglia dan een pizzo palumbo, een stukje duif.

Eet smaklijk en vrolijk pasen allemaal!

Misschien vind je deze blogs ook leuk:
Umbrië: een reisboek vol tips! ; Rondleiding door de presidentiële gebouwen ; De kleinste bieb van Italië

Een huis in Italië kopen

Perugia - vakantie in Umbrië

Droomde u altijd al van een huis in Italië kopen? Misschien heeft u eindelijk de stap gezet en heeft u nu uw droomhuis gevonden.

Voordat de koop rond is moet er wel heel wat geregeld worden en daar kunt u de hulp van een beëdigd vertaler wellicht goed bij gebruiken. Misschien heeft de Italiaanse makelaar of verkoper het (voorlopige) koopcontract al voor u opgesteld. Voordat u dit tekent, is het raadzaam uzelf van de volledige inhoud op de hoogte te stellen, bijvoorbeeld van de ontbindende voorwaarden. Is er een voorbehoud van financiering opgenomen? Heeft het huis geen gebreken of kan de koop nog ontbonden worden na een eventueel negatief bouwkundig onderzoek?
Ook als u zelf al heel behoorlijk Italiaans kunt spreken en lezen, is het verstandig het koopcontract te laten vertalen door een professioneel vertaler. Hetzelfde geldt, in een later stadium, voor de akte van levering. Zo staat u nooit voor verrassingen.

Passeren van de aktes bij de notaris

Wanneer u de aktes laat passeren bij een Italiaanse notaris, heeft u misschien nog meer vertaalde documenten nodig. Zo kan u gevraagd worden om een officiële vertaling van uw geboortebewijs, uw huwelijkse voorwaarden of juist de gemeenschap van goederen.
Koopt uw bedrijf het onroerend goed in Italië, dan heeft de notaris een vertaling nodig van de bedrijfsstatuten en bewijs van inschrijving bij de kamer van koophandel.

Volmacht

Als u een gevolmachtigde heeft aangesteld om de contracten voor u te ondertekenen bij de notaris, dan dient ook de volmacht vertaald te worden.

Beëdigde vertalingen

Alle vertalingen van officiële documenten, zoals uittreksels en statuten, die u bij de notaris dient te overleggen, moeten beëdigde vertalingen zijn. Dat wil zeggen dat zij zijn uitgevoerd door een vertaler die geregistreerd is in het Register voor beëdigde tolken en vertalers (Rbtv) en voorzien zijn van een officiële verklaring en stempel van de beëdigd vertaler en diens originele handtekening.

Textalia is ingeschreven in het register en kan alle beëdigde vertalingen voor u verzorgen. Ook als u via een Nederlandse of Italiaanse bemiddelaar uw huis wilt kopen, kunt u uiteraard een beroep op mij doen.

Neemt u contact op voor meer informatie.

Misschien vind je deze blog ook leuk:
Zaken doen in Italië

De kleinste bibliotheek van Italië

Onlangs maakte de bieb bekend dat ze vanaf nu ook e-books gaat uitlenen. Ondanks dat het aantal fysieke bibliotheken afneemt, lijkt de bieb zo toch steeds groter te worden. Wat een tegenstelling met de ‘kleinste bieb’.

In het Italiaanse dorpje Sant’ Andrea in Percussina, net buiten Florence langs de Strada del Chianti (Chiantiroute), is in januari 2014 de kleinste bibliotheek van Italië geopend. Een klein houten vitrinekastje, een teca, hangt aan de buitenmuur van het huis waar Niccolò Macchiavelli in ballingschap verbleef, en waar hij 500 jaar eerder (tussen 1513 en 1515) zijn beroemde Il Principe (De heerser) schreef. Macchiavelli las veel en hij had de gewoonte dit buiten te doen, in de bossen rond het dorpje. Als eerbetoon aan Macchiavelli heeft een aantal inwoners van Sant’Andrea die het gedachtegoed van Macchiavelli wil behouden, ook deze gewoonte van hem nieuw leven ingeblazen. Zij lieten een kunstenaar van oude planken een kastje maken, waarin zij werken van Macchiavelli en boeken die de illustere schrijver zelf graag las, zetten. Toeristen die het dorpje bezoeken kunnen zonder leengeld te betalen een boek nemen, ermee op een bankje gaan zitten of, net als Macchiavelli, al lezende door de bossen wandelen. Wel terugzetten natuurlijk.

Het oude woonhuis van Macchiavelli, l’Albergaccio, is een museum en kan op aanvraag bij het wijnhuis dat er nu gehuisvest is, bezichtigd worden.
Bron: larepubblica.it

Misschien vind je deze blogs ook leuk:
Umbrië: een reisboek vol tips! ; Rondleiding door de presidentiële gebouwen ; Italiaanse paastradities

Tweeten

Namen vertalen in een kinderboek

Kinderboeken vertalen: hoe vertaal je eigennamen?

Vandaag kwamen mijn exemplaren binnen van de jongste telg in de serie van de Oerknagers, een doldwaze serie over de voorouder van Geronimo Stilton uit de oertijd, Geronimo Stilstone. Het is altijd weer
spannend je vertaalde boek in handen te hebben en door te bladeren. Altijd spannend of je niet een woord ziet staan, waar je dan toch liever dat andere voor had gekozen. Vertalen is kiezen.
Ook in dit boek stond ik weer voor een aantal lastige keuzes. Vooral de namen van de personages in de serie zorgen nog wel eens voor slapeloze nachten. Normaal gesproken worden de naam van boekpersonages niet vertaald. In kinderboeken is dat soms anders, vooral wanneer de naam een betekenis heeft die ertoe doet. Denk bijvoorbeeld aan de namen in de boeken van Harry Potter.

Zo hebben we hier Scaltrello Sottut, een hyperactieve, praatgrage verslaggever die altijd van alle laatste nieuwtjes op de hoogte is. En de dikbuikige Gonfalone Sgrunt, die nog nooit van zijn leven gelachen heeft en iedere zin afsluit met een nors: sgrunt! (grumpf!).

Waar leg je de nadruk op bij de vertaling van de naam? Op de betekenis? En lukt het dan wel alle elementen van de betekenis ook in de vertaling uit te laten komen? Of op het karakter van het personage, zijn uiterlijk of juist op de klank van de naam? En in dat laatste geval, kies je dan voor alliteratie, voor ritme …

Nadat de naam een tijdje heeft gesudderd en een keer of wat is veranderd, wordt het meestal een combinatie van die drie. Hier werden het uiteindelijk Rep Ratelmuis en Sjaggy Grumpf, in het grappige avontuur De stenen moppentapper.

Boekvertaling: mythes en taboes ; Leesplezier met detectives ; Hoe kwam jij in de kerststemming? ; Vertalersworkshop op de Bolognabookfair 2014

Tweeten